Từ ngày 1 tháng 1 năm 2025, theo Luật Đất Đai mới 2024, người Việt Nam định cư ở nước ngoài còn mang quốc tịch Việt Nam (công dân Việt Nam) sẽ có quyền và nghĩa vụ liên quan đến quyền sử dụng đất tại Việt Nam tương tự như cá nhân Việt Nam cư trú tại Việt Nam, tuy nhiên chế độ sử dụng đất áp dụng đối với người có nguồn gốc Việt Nam vẫn giữ nguyên như đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài theo Luật Đất Đai 2013. Đây là một trong những thay đổi quan trọng theo Luật Đất Đai 2024 liên quan đến người Việt Nam định cư ở nước ngoài. Bài viết này nêu một số điểm nổi bật về cơ chế sử dụng đất áp dụng cho hai nhóm người sử dụng đất bao gồm: (i) công dân Việt Nam và (ii) người gốc Việt Nam.

Bài viết này được viết bởi Cao Khánh Linh và Nguyễn Bích Ngọc .

Người Việt Nam Định Cư Ở Nước Ngoài – Họ Là Ai?

Luật Đất Đai 2024 không quy định về xác định thế nào là “người Việt Nam định cư ở nước ngoài” và “người gốc Việt Nam”. Vì vậy, các khái niệm nên cần dẫn chiếu đến Luật Quốc Tịch để xác định (i) quốc tịch Việt Nam hoặc nguồn gốc Việt Nam của người Việt Nam định cư ở nước ngoài và (ii) những giấy tờ tương ứng để chứng minh quốc tịch hoặc nguồn gốc Việt Nam trước cơ quan nhà nước Việt Nam.

Theo Luật Quốc Tịch, “người Việt Nam ở nước ngoài” (người Việt Nam định cư ở nước ngoài) bao gồm (i) công dân Việt Nam và (ii) người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài. Để phân biệt hai nhóm người này, cần làm rõ liệu người đó có còn quốc tịch Việt Nam hay không.

Người Việt Nam Định Cư Ở Nước Ngoài Có Thể Nhận Được Quyền Sử Dụng Đất Ở Việt Nam Như Thế Nào?

Theo Luật Đất Đai 2013, cơ chế sử dụng đất áp dụng cho công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài tương tự như với người gốc Việt Nam định cư ở nước ngoài.

Theo Luật Đất đai 2024, công dân Việt Nam định cư ở nước ngoài sẽ được hưởng chế độ sử dụng đất như công dân Việt Nam trong nước; trong khi người gốc Việt Nam sẽ được hưởng phạm vi quyền sử dụng đất (QSDĐ) hẹp hơn.

Luật Đất Đai 2024 không làm rõ liệu người Việt Nam định cư ở nước ngoài có thể sử dụng hộ chiếu nước ngoài của mình để thực hiện các thủ tục hành chính để được hưởng QSDĐ tại Việt Nam hay phải có hộ chiếu Việt Nam hợp lệ trước.

Bảng dưới đây tóm tắt các phương thức mà công dân Việt Nam và người gốc Việt Nam có thể được hưởng QSDĐ.

Tóm lại,

· Người gốc Việt Nam không được nhận chuyển nhượng QSDĐ như công dân Việt Nam, ngoại trừ (i) QSDĐ tại các khu công nghiệp/cụm công nghiệp/khu công nghệ cao, (ii) QSD đất ở trong các dự án phát triển nhà ở và (iii) QSD đất ở gắn liền với nhà ở dưới hình thức mua, thuê mua, thừa kế, nhận tặng cho là nhà ở;

· Người gốc Việt Nam không được nhận QSDĐ theo hình thức nhận tặng cho, nhận thừa kế (trừ trường hợp QSDĐ gắn liền với nhà ở được thừa kế, tặng cho trên) như công dân Việt Nam; và

· Người gốc Việt Nam có thể được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất và/hoặc cho thuê đất.

Người Việt Nam Định Cư Ở Nước Ngoài Có Những Quyền Gì Đối Với Quyền Sử Dụng Đất Và/Hoặc Tài Sản Gắn Liền Với Đất Tại Việt Nam Của Mình?