Một Số Vấn Đề Chưa Rõ Ràng Trong Cơ Chế Mua Bán Điện Trực Tiếp Mới Tại Việt Nam
Chúng tôi đã có một bản tóm tắt thảo luận về nhiều vấn đề trong cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) mới được đưa ra theo Nghị Định 80/2024. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ tập trung vào các vấn đề còn chưa rõ ràng trong Nghị Định 80/2024 mà đòi hỏi phải làm rõ hơn. Các thuật ngữ được định nghĩa trong bản tóm tắt sẽ có cùng ý nghĩa khi được sử dụng trong bài viết này. Các vấn đề nêu trên cụ thể như sau:
· Nghị Định 80/2024 đưa ra khái niệm “Đơn Vị Bán Lẻ Điện Tại Các Mô Hình Khu, Cụm Được Ủy Quyền”. Tuy nhiên, không rõ là ai sẽ xem xét và quyết định rằng liệu một đơn vị bán lẻ điện đáp ứng điều kiện là Đơn Vị Bán Lẻ Điện Tại Các Mô Hình Khu, Cụm Được Ủy Quyền. Nghị Định 80/2024 không nêu rõ liệu các bên tham gia cơ chế DPPA có thể xác minh tư cách của Đơn Vị Bán Lẻ Điện Tại Các Mô Hình Khu, Cụm Được Ủy Quyền hay sẽ cần một bên thứ ba (hay thậm chí là cơ quan nhà nước) để thực hiện việc này.
· Để mua điện thông qua cơ chế DPPA, khách hàng phải đạt mức tiêu thụ điện trung bình mỗi tháng là 200.000 kWh. Nếu Bên Mua Điện tiêu thụ ít hơn 200.000 kWh mỗi tháng thì hợp đồng DPPA liên quan đến Bên Mua Điện đó có thể bị chấm dứt. Tuy nhiên, không rõ là ngưỡng 200.000 kWh có bao gồm số điện mua từ (1) cả EVN và Đơn Vị Phát Điện Tái Tạo hay (2) chỉ EVN. Nói cách khác, không rõ Nghị Định 80/2024 có yêu cầu Bên Mua phải mua ít nhất 200.000 kWh từ EVN hay không. Cách hiểu này có vẻ không hợp lý nhưng không phải là không thể.
· Trong DPPA Nối Lưới, Đơn Vị Bán Lẻ Điện Tại Các Mô Hình Khu, Cụm Được Ủy Quyền sẽ ký hợp đồng mua bán điện với EVN. Tuy nhiên, không rõ rằng Đơn Vị Bán Lẻ Điện Tại Các Mô Hình Khu, Cụm Được Ủy Quyền sẽ ký và thực hiện PPA với EVN dưới tư cách của chính mình hay dưới tư cách là đại diện của Khách Hàng Sử Dụng Điện Lớn Cho Sản Xuất. Nếu Đơn Vị Bán Lẻ Điện Tại Các Mô Hình Khu, Cụm Được Ủy Quyền tham gia và thực hiện PPA dưới tư cách chính mình thì cần có hợp đồng đối ứng (back-to-back agreement) với Khách Hàng Sử Dụng Điện Lớn Cho Sản Xuất để có thể chuyển rủi ro theo PPA với EVN sang cho Khách Hàng Sử Dụng Điện Lớn Cho Sản Xuất.
· Nghị Định 80/2024 trao thẩm quyền rộng cho cơ quan nhà nước trong việc tạm dừng hoặc chấm dứt thỏa thuận DPPA nếu xét thấy có hành vi lợi dụng cơ chế và chính sách để trục lợi. Vui lòng xem thêm thảo luận về vấn đề này tại đây.
Bài viết này được thực hiện bởi Nguyễn Quang Vũ.