THÀNH VIÊN HỘI ĐỒNG QUẢN TRỊ TRONG MỘT CÔNG TY CỔ PHẦN VIỆT NAM CÓ THỂ BỊ BÃI MIỄN BỞI TÒA ÁN KHÔNG?

Tòa án Việt Nam không có thẩm quyền rõ ràng trong việc bãi miễn một thành viên hội đồng quản trị (HĐQT) khỏi HĐQT của công ty cổ phần Việt Nam như ở các hệ thống tư pháp phát triển khác. Theo quy định tại Điều 156.1 của Luật Doanh Nghiệp 2014, một thành viên HĐQT có thể bị miễn nhiệm nếu thành viên đó:

·         không còn đủ tiêu chuẩn và điều kiện của một thành viên HĐQT bao gồm cả không có đầy đủ năng lực hành vi dân dự hoặc thuộc các đối tượng không được phép quản lý doanh nghiệp tại Việt Nam;

·         không tham gia vào các hoạt động của HĐQT trong sáu tháng cộng dồn, trừ trường hợp bất khả kháng; và

·         có đơn từ chức.

Theo quy định tại Điều 156.2 của Luật Doanh Nghiệp 2014, thành viên HĐQT có cũng thể bị bãi nhiệm bởi 51% số phiếu biểu quyết của Đại Hội Đồng Cổ Đông. Điều 156.1 không quy định ai có thẩm quyền thực hiện việc miễn nhiệm quy định tại Điều 156.1. Vì vậy, sẽ có quan điểm cho rằng tòa án có thể thực hiện thẩm quyền này. Tuy nhiên, lập luận này có thể bị xem là trái ngược với Điều 135.1(c) của Luật Doanh Nghiệp 2014 trong đó quy định rằng Đại Hội Đồng Cổ Đông có thẩm quyền miễn nhiệm và bãi nhiệm thành viên HĐQT. Dựa vào Điều 135.1(c) của Luật Doanh Nghiệp 2014, sẽ có quan điểm cho rằng chỉ có Đại Hội Đồng Cổ Đông có thể quyết định bãi nhiệm hoặc miễn nhiệm thành viên HĐQT. Và nếu không có quyết định của Đại Hội Đồng Cổ Đông, thành viên HĐQT sẽ vẫn giữ tư cách thành viên HĐQT.

 

Các giải thích thứ hai không cho phép việc miễn nhiệm máy móc hay tòa án miễn nhiệm một thành viên HĐQT. Điều này có thể dẫn tới nhiều trường hợp bất hợp lý như sau:

·         nếu thành viên HĐQT chết hoặc mất tích thì Đại Hội Đồng Cổ Đông vẫn cần phải thông qua nghị quyết dể miễn nhiệm thành viên đó; và

·         (các) cổ đông kiểm soát có thể bổ nhiệm (các) thành viên HĐQT không đủ tiêu chuẩn và điều kiện vào HĐQT để thực hiện các hành vi bất hợp pháp và gây thiệt hại cho các cổ đông thiểu số khác. Và các cổ đông thiểu số không thể yêu cầu tòa án bãi miễn (các) thành viên HĐQT không đủ tiêu chuẩn và điều kiện đó.