GIAO DỊCH GIỮA SABECO VÀ THAIBEV – XÁC NHẬN “CHÍNH THỨC” VỀ CẤU TRÚC GIAO DỊCH CHUNG
Giao dịch giữa Sabeco và ThaiBev được CÔNG BỐ vào ngày thứ hai vừa qua (18/12/2017) đã chính thức trở thành giao dịch thâu tóm lớn nhất tại Việt Nam tính tới thời điểm hiện tại. Theo thông tin từ Báo Chí, cấu trúc giao dịch (xem ảnh minh họa dưới đây) có liên quan tới việc Vietnam Beverage thâu tóm 53.59% cổ phần tại Sabeco. Vietnam Beverage được sở hữu toàn bộ bởi CTCP Đầu tư F&B Alliance Việt Nam. Tiếp theo đó, Thai Bev sở hữu gián tiếp 49% vốn của CTCP Đầu tư F&B Alliance Việt Nam. Nhìn nhận về vấn đề này, dường như Thai Bev đang đầu tư vào Sabeco bằng cách thiết lập một nhà đầu tư “nội địa” thông qua nhiều lớp công ty khác nhau.
Theo quy định của Luật Đầu Tư 2014, một tổ chức kinh tế tại Việt Nam (TCKT Việt Nam) phải đáp ứng các điều kiện và tuân thủ các thủ tục đầu tư nhất định áp dụng đối với các nhà đầu tư nước ngoài khi tham gia vào việc thành lập một TCKT Việt Nam khác hoặc thâu tóm quyền sở hữu trong một TCKT Việt Nam đang tồn tại nếu từ 51% trở lên vốn điều lệ của TCKT Việt Nam đó được nắm giữ:
· chỉ bởi các nhà đầu tư nước ngoài (trong trường hợp này, TCKT Việt Nam này được xem là 51% Top-level FIEs); hoặc
· chỉ bởi 51% Top-level FIEs; hoặc
· cùng bởi các nhà đầu tư nước ngoài và các 51% Top-level FIEs (Mixed 51% Top-level FIEs).
Vì vậy, bằng việc thêm nhiều lớp công ty sở hữu hay nắm giữ ít hơn 51% vốn điều lệ của một công ty tại Việt Nam, một nhà đầu tư nước ngoài có thể tránh việc bị coi là nhà đầu tư nước ngoài nhưng vẫn giữ được quyền kiểm soát công ty đó. Dường như Thai Bev đang vận dụng cả hai chiến thuật này trong việc thành lập Vietnam Beverage. Mặc dù có một số vấn đề không rõ ràng về mặt pháp lý nhất định, đây không phải là một cấu trúc giao dịch hiếm gặp và cấu trúc này đã được sử dụng trong một loạt các giao dịch khác tại Việt Nam. Điểm khác biệt trong giao dịch này là các cán bộ của Bộ Công Thương công khai ủng hộ cấu trúc giao dịch này trên báo chí.
Các phân tích sâu hơn về cấu trúc này có thể được tìm thấy trong bài viết khác tại Đây và mục 4.25 - 4.17 trong nghiên cứu Doanh Nghiệp Có Vốn Đầu Tư Nước Ngoài tại Việt Nam.