Theo thông báo gần đây tại Công văn số 4486/UBCK-GSDC ngày 20/7/2018 , Ủy Ban Chứng khoán Nhà nước của Việt Nam (UBCKNN) yêu cầu các công ty đại chúng, công ty chứng khoán, công ty quản lý tài sản và quỹ đầu tư chứng khoán (i) không được thực hiện bất kỳ hoạt động phát hành, giao dịch hoặc môi giới giao dịch bất hợp pháp nào liên quan đến tiền ảo bao gồm tiền điện tử như Bitcoin và (ii) tuân thủ các quy định pháp luật về phòng chống rửa tiền.

Công văn trên được dựa trên Chỉ thị 10/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 11 tháng 4 năm 2018. Cả hai văn bản một lần nữa khẳng định quan điểm của Chính Phủ Việt Nam về tiền ảo được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam nêu trong thông cáo báo chí ngày 27 tháng 2 năm 2014 về Bitcoin tại Việt Nam:

(a) tiền ảo không phải là tiền tệ; và

(b) tiền ảo không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp.

Mặc dù "tiền tệ" không phải là một thuật ngữ xác định theo luật hiện hành của Việt Nam, câu đầu tiên có thể có nghĩa là bất kỳ loại tiền ảo nào (như Bitcoin) không phải là đồng tiền quốc gia hoặc được chấp nhận của Việt Nam, mà là đồng Việt Nam (VND). Ngoài ra, tiền ảo cũng không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp theo quy định hiện hành.

Mặt khác, thông cáo báo chí cũng tuyên bố rằng quyền sở hữu, giao dịch và sử dụng tiền ảo làm tài sản sẽ có rủi ro và không được pháp luật bảo vệ. Điều này là bởi,

(a) theo định nghĩa hiện tại về “tài sản” (tài sản) theo Điều 105 của Bộ Luật Dân Sự 2015, tiền ảo không thể được xác định là tài sản;

(b) các yêu cầu về tính hợp lệ của giao dịch dân sự được quy định tại Điều 117 của Bộ Luật Dân Sự 2015, trong đó không có quy định nào yêu cầu đối tượng được giao dịch là tài sản được tìm thấy; và

(c) vì tiền ảo không được coi là tài sản nên giao dịch sẽ không được luật pháp bảo vệ (ví dụ: không thể kiện đối với hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản

Tiền ảo cũng không phải là loại chứng khoán được công nhận theo Điều 6.1 Luật Chứng Khoán 2006. Do đó, việc phát hành lần đầu (ICO) không tuân thủ quy định về chào bán lần đầu ra công chúng (IPO) của luật chứng khoán.

Tuy nhiên, có một lý do chính đáng để thận trọng đối với tiền ảo, đặc biệt là tiền điện tử, ít nhất là vào lúc này. Về cơ bản tất cả các loại tiền điện tử không có giá trị nội tại (do đó chúng không ổn định), chúng khó theo dõi và nắm bắt (vì có thể được sử dụng để rửa tiền) và có thể bị kiểm soát (bởi việc kiểm soát lớn của khả năng giải mã (hashing-power)).

Bài viết được đóng góp bởi Lê Thanh Nhật, luật sư tập sự tại Venture North Law.

Vietnam Business Law